Tiền và dòng tiền là gì? Phân tích bản chất và chức năng của tiền tệ?

Tiền là gì?

Tiền là gì ? Tiền (Money) được định nghĩa là một phạm trù, một chuẩn mực chung được dùng để so sánh giá trị của hàng hóa và dịch vụ; là một vật chất ngang giá chung, có tính thanh khoản cao nhất trong tất cả các loại tài sản và được dùng để trao đổi các loại hàng hóa và dịch vụ.

Tiền là vô hình và tầm quan trọng của tiền là không thể thay thế. Có thể hiểu, tiền như một kho lưu trữ giá trị và giá trị tăng lên khi số lượng tiền tăng lên.

Tiền tệ là gì?

Tiền tệ là một phạm trù lịch sử, nó là sản phẩm tự phát của nền kinh tế hàng hóa, sản phẩm của sự phát triển các hình thái giá trị. Đồng thời cũng là sản phẩm của sự phát triển mâu thuẫn giữa lao động và phân công lao động xã hội trong sản xuất hàng hóa. Sự ra đời và phát triển của tiền tệ gắn liền với sự ra đời và phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa.

Theo Mác, tiền tệ xuất hiện sau một quá trình phát triển lâu dài của trao đổi và các hình thái giá trị. Quá trình phát triển của các hình thái giá trị để đi đến hình thái giá trị diễn ra như sau:

Hình thái giá trị tương đối – vật ngang giá chung.

Hình thái giá trị toàn bộ hay mở rộng xuất hiện sau lần phân công lao động lần thứ nhất. Lúc này giá trị của vật không chỉ biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của một vật mà còn biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của nhiều hàng hoá khác.

Hình thái giá trị chung khi sự phân công lao động lần thứ 2, thủ công nghiệp tách rời khỏi nông nghiệp.

Đo lường tiền như thế nào?

Để trả lời cho câu hỏi này, các chuyên gia phân tiền ra làm 3 nhóm:

1. Nhóm M1: Là nhóm nhỏ nhất, được sử dụng để mua mọi thứ và thực hiện chức năng thanh toán hàng ngày. Nhóm M1 bao gồm tất cả các mệnh giá của tiền tệ, tiền xu, séc, tiền gửi không kỳ hạn.
2. Nhóm M2: Nhóm này bao gồm M1 và có thêm tiêu chí liên quan đến thời gian, như bỏ M1 vào các khoản tiền gửi tài khoản tiết kiệm và các quỹ tiền tệ trên thị trường.
3. Nhóm M3: Là loại tiền lớn nhất, kết hợp tất cả các tiền trong định nghĩa M2 thêm vào các khoản tiền gửi có kỳ hạn lớn và các quỹ tiền tệ, các thỏa thuận mua bán ngắn hạn.

Có thể nói nói ba nhóm tiền này, đại diện cho toàn bộ nguồn tiền của một quốc gia hoặc số tiền trong một nền kinh tế.

Bản chất của tiền tệ là gì?

• Là phương tiện mà thông qua đó “tiền” trở nên cụ thể hơn.
• Thể hiện và thỏa mãn nhu cầu trao đổi của xã hội.
• Giá trị được quy định bởi xã hội, miễn là thực hiện tốt vai trò giúp quá trình trao đổi hàng hóa được thuận tiện hơn.

Tiền tệ là tên gọi được bắt nguồn từ tiếng Latinh “currere” có nghĩa là “chạy” hoặc “chảy”. Ngược lại, Tiền (Money) có nguồn gốc từ một từ La Mã “monere” lại có nghĩa là “cảnh báo” trong tiếng Latin.

Sau khi đã biết được khái niệm trên, vậy sự khác nhau giữa tiền và tiền tệ là gì? Nếu vẫn chưa phân biệt được, các bạn độc giả hãy xem bức hình dưới đây về 5 điểm khác biệt dễ nhận thấy giữa tiền và tiền tệ nhất nhé.

Quan điểm của Trường phái trọng nông

Tiền tệ chỉ là một thứ hư tưởng. Tiền chỉ có tác dụng như một chất nhờn bôi trơn hoạt động của guồng máy kinh tế. Bản thân guồng máy đó không hề chịu bất cứ tác động nào của tiền tệ.

Quan điểm của N. Gregory Mankiw

Tiền tệ là một khối lượng tài sản có thể sử dụng ngay để tiến hành giao dịch.

Quan điểm của Frederic S. Mishkin

Tiền tệ là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để lấy hàng hóa và dịch vụ hoặc trong việc hoàn trả các món nợ.

Chức năng của tiền tệ là gì?

Tiền tệ là thước đo giá trị, dùng để đo lường giá trị của các loại hàng hóa. Mỗi vật phẩm đều có giá trị khác nhau và được đo lường bằng giá trị của tiền tệ. Giá trị hàng hóa tiền tệ (vàng) thay đổi không ảnh hưởng gì đến chức năng tiêu chuẩn giá cả chức năng của tiền tệ.

– Chức năng là phương tiện trao đổi: Khi tiền tệ xuất hiện, cũng là lúc quá trình trao đổi hàng hóa dần xuất hiện. Hình thức trao đổi trực tiếp dần dần chuyển qua trao đổi gián tiếp thông qua trung giang của tiền tệ. Tiền là vật ngang giá chung, là trung gian làm cho sự trao đổi hàng hoá giữa người này với người khác trở nên thuận lợi hơn. Phương tiện trao đổi là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ. Nếu không có chức năng này thì tiền tệ sẽ không còn.

– Chức năng là phương tiện đo lường và tính toán giá trị: Việc đo giá trị hàng hoá dịch vụ bằng tiền cũng giống như việc đo khối lượng bằng cân và đo khoảng cách bằng mét. Đơn vị tiền tệ là một thước do được sử dụng phổ biến trong các quan hệ xã hội. Nhờ chức năng này mà tính chất tiền tệ hoá ngày càng phổ biến trong đo lường sự phát triển của xã hội, đo lường mức sống của con người…Nó đã tạo ra một nền kinh tế mang tính chất tiền tệ.

Tiền làm phương tiện trao đổi chỉ đóng vai trò trong chốc lát. Người ta đổi hàng hóa lấy tiền rồi lại dùng tiền để mua lại hàng hóa mà mình cần. Bản thân tiền giấy không có giá trị vì vậy việc in tiền giấy phải tuân theo quy luật lưu thông tiền giấy.

– Chức năng phương tiện thanh toán. Cùng với tiền quá trình trao đổi hàng hóa giữa người với người được đơn giản hóa đi rất nhiều. Người nông dân có thể bán lúa cho một người thứ ba và dùng tiền thu được để mua công cụ.

– Chức năng phương tiện tích luỹ: Tích luỹ là cơ sở để tái sản xuất và mở rộng sản xuất cho nên nó cũng là cơ sở phát triển kinh tế. Tiền có được chức năng này là vì nó là phương tiện trao đổi, là tài sản có tính lỏng cao nhất. tích lũy. Một phương tiện thanh toán phải giữ được giá trị của nó. Vì vậy hầu như các loại hàng hóa không hư hỏng mới được sử dụng làm tiền, ví dụ vàng hay kim cương. Nếu không có tiền thì người nông dân chỉ có thể trao đổi lúa gạo của mình để đổi lấy các hàng hóa khác đến khi chúng bị hư hỏng.

Vì thế người nông dân nên trao đổi nông phẩm để đổi lấy tiền để tích lũy và bảo toàn được giá trị của nó.

– Chức năng tiền tệ thế giới. Tiền tệ của một nước có chức năng tiền tệ thế giới khi được nhiều nước trên thế giới sử dụng. Làm chức năng tiền tệ thế giới phải là tiền vàng hoặc tiền tín dụng được thừa nhận thanh toán quốc. Tiền tệ thực hiện chức năng tiền tệ thế giới khi tiền tệ thực hiện bốn chức năng thước đo giá trị, phương tiện trao đổi, phương tiện thanh toán, phương tiện tích lũy ở phạm vi ngoài quốc gia, nói cách khác là đồng tiền của một nước thực hiện chức năng tiền tệ thế giới khi tiền của quốc gia đó được nhiều nước trên thế giới tin dùng và sử dụng như chính đồng tiền của nước họ.

Dòng tiền là gì?

Thuật ngữ Cashflow – Dòng tiền đôi khi còn được gọi với cái tên là dòng lưu chuyển của tiền tệ. Dòng tiền được dùng để chỉ sự lưu chuyển (ra và vào) của tiền mặt hoặc các tài sản tương đương tiền mặt.

Ví dụ: Một cơ sở kinh doanh chi tiền để mua nguyên vật liệu sản xuất. Đây là dòng tiền ra. Khi cơ sở kinh doanh lấy sản phẩm mang đi bán và thu tiền về. Đây là dòng tiền vào.

Khi dòng tiền vào lớn hơn dòng tiền ra: ta có thể gọi là dòng tiền dương / dòng tiền tích cực (Positive cash flow). Khi dòng tiền dương lớn đồng nghĩa với việc tính thanh khoản của công ty cao.

Ngược lại khi dòng tiền vào nhỏ hơn dòng tiền ra: ta gọi là dòng tiền âm / dòng tiền không hiệu quả (Negative cash flow).

Các loại dòng tiền

Tùy theo mục đích sử dụng của cá nhân/tổ chức, có 5 loại dòng tiền được sử dụng nhiều nhất:

• Dòng tiền ròng.
• Dòng tiền thuần.
• Dòng tiền vào.
• Dòng tiền ra.
• Dòng tiền sau thuế.

Ngoài ra, trên lý thuyết còn có các loại dòng tiền sau:

• Dòng tiền thông minh.
• Dòng tiền đều.
• Dòng tiền không đều.

Tỷ phú Robert Kiyosaki đã từng nói, nếu hiểu được bản chất hoạt động của dòng tiền, bạn sẽ trở nên giàu có. Ông còn tạo ra một trò chơi để giúp mọi người trong việc tăng khả năng quản lý tài chính được gọi là Cash Flow Game. Ở một số nơi, đôi khi còn gọi là Rat Race; đây được mang ý nghĩa sâu xa hơn là cuộc đua của những chú chuột thoát khỏi vòng xoáy của dòng tiền.

Phân biệt dòng tiền và lợi nhuận

Về ngữ nghĩa 2 từ này rất dễ gây nhầm lẫn cho đa số người khi đề cập đến nó. Nhưng về bản chất đây là 2 khái niệm khác nhau.

• Lợi nhuận dương nhưng chưa chắc tổ chức đang nắm giữ tiền, chưa hẳn tính thanh khoản của tổ chức cao, bởi vì lợi nhuận đó có thể là các công nợ chưa thu, lãi suất từ các khoản tiền gửi chưa đến đáo hạn….
• Dòng tiền dương chưa biết là có lợi nhuận, nhưng chắc chắn bạn đang nắm giữ tiền trong tay. Ví dụ: Bạn bỏ chi chi phí là 10 đồng và thu về 9 đồng vì một số lý do nào đó, sau đó, cổ đông góp vốn tiền mặt vào thời điểm trong kỳ là 5 đồng. Vậy dòng tiền của bạn vẫn đang dương nhưng thực chất lợi nhuận đang âm.

Qua bài viết này, điều kiện quan trọng nhất để cho một vật được sử dụng làm tiền tệ thực hiện các chức năng: thước đo giá trị, phương tiện trao đổi, phương tiện thanh toán, phương tiện tích lũy, tiền tệ thế giới là chúng phải có sức mua ổn định, bền vững, tạo được niềm tin và sự tín nhiệm của dân chúng.